Διατροφική ετικέτα

Ως καταναλωτές, βρισκόμαστε καθημερινά απέναντι από πληθώρα τροφίμων και αγαθών, που πολύ συχνά μας βάζουν σε πειρασμό ή μας δημιουργούν διλήμματα. Τι είναι πιο καλό για εμένα ή το παιδί μου; Είναι καλό αυτό για την υγεία μου; Αξίζει να πάρω το Α αντί για το Β; Σίγουρα ποτέ δεν μπορούμε να είμαστε απόλυτα σίγουροι, ωστόσο το πρώτο βήμα στην εύρεση απαντήσεων κρύβεται στη διατροφική ετικέτα.

Με κανονισμό του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, από το 2011 όλα τα τυποποιημένα τρόφιμα οφείλουν να φέρουν διατροφική ετικέτα που θα αναγράφει τα συστατικά και τη διατροφική αξία του τροφίμου. Και όσο εύκολο και αν είναι να διαβάσουμε τα συστατικά, στη διατροφική αξία πολύ συχνά τα βρίσκουμε σκούρα. Το πρώτο, λοιπόν, που πρέπει να κοιτάμε είναι οι δύο κατανομές, ανά 100gr/ml προϊόντος και ανά μερίδα, η οποία διευκρινίζεται από τον παραγωγό, λ.χ. στο ψωμί του τοστ η μερίδα αντιστοιχεί σε μία φέτα. Ειδικότερα, στην πρώτη κατανομή, μπορούμε να εντοπίσουμε την περιεκτικότητα % σε θρεπτικά συστατικά, συγκεκριμένα σε υδατάνθρακες, πρωτεΐνες και λίπος, πχ 30gr. υδατάνθρακα σε αυτή την κατανομή αντιστοιχεί στο 30%. Όταν μιλάμε για υδατάνθρακες και λίπος, τα παρακάτω είναι αυτά που θα πρέπει να ελέγχουμε:

• Υδατάνθρακες:
  • Φυτικές/Διαιτητικές ίνες: Είναι αναμενόμενο η περιεκτικότητα σε ίνες να μην είναι πάρα πολύ υψηλή. Ωστόσο, ανάμεσα σε δύο παρόμοια προϊόντα, προτιμότερο είναι αυτό με τις περισσότερες ίνες, καθώς έχει φανεί πως βοηθούν στην καλή λειτουργία του πεπτικού, αλλά και συνολικά στην υγεία. ΠΡΟΣΟΧΗ! Αν γνωρίζουμε πως έχουμε κάποιο νόσημα που επηρεάζει το πεπτικό (λ.χ. σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου), καλό είναι να καταναλώνουμε τις ίνες με μέτρο, καθώς μπορεί να προκαλέσουν ερεθισμό και δυσφορία.
  • Σάκχαρα/Πρόσθετη ζάχαρη: Είναι το είδος των υδατανθράκων που θα θέλαμε να αποφύγουμε. Αντίστοιχα, σε δύο τρόφιμα με παρόμοια σύσταση, προτιμότερο είναι αυτό με τη χαμηλότερη περιεκτικότητα. Ωστόσο, στη συγκεκριμένη περίπτωση, υπάρχει και αριθμητική τιμή που καλό είναι να έχουμε στο μυαλό μας. Θα πρέπει στα 100gr/ml η ποσότητα των πρόσθετων σακχάρων να είναι <5gr.
• Λίπος:
  • Πολυακόρεστο & Μονοακόρεστο: Σε αυτές τις δύο κατηγορίες ανήκει το καλό διατροφικό λίπος, αυτό δηλαδή που πέρα από ενέργεια, προσφέρει στον οργανισμό επιπρόσθετα οφέλη. Εδώ κατατάσσονται και τα γνωστά πλέον ω-3 και ω-6 λιπαρά οξέα, τα οποία προστατεύουν το καρδιαγγειακό σύστημα, ενισχύουν τον εγκέφαλο και προασπίζουν συνολικά την καλή υγεία.
  • Κορεσμένο: Είναι η πρώτη από τις δύο «κακές» κατηγορίες λιπαρών. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, η κατανάλωση κορεσμένου λίπους συστήνεται να αποτελεί λιγότερο από το 10% της ημερήσιας ενέργειας που προσλαμβάνουμε. Έτσι, για έναν άνθρωπο που προσλαμβάνει 2000 θερμίδες (kcal) την ημέρα αυτό αντιστοιχεί σε 200 kcal ή περίπου 20 γραμμάρια κορεσμένων.
  • Trans/Υδρογονωμένο: Η δεύτερη «κακή» κατηγορία λίπους. Για το συγκεκριμένο είδος δεν υπάρχουν αριθμητικές τιμές, πολύ απλά επειδή συστήνεται μηδενική κατανάλωση. Το 2015 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, σε έκθεσή της, όρισε πως τόσο η χρήση τους στην παραγωγή τροφίμων όσο και η κατανάλωσή τους θα πρέπει να είναι η μικρότερη δυνατή, με τελικό στόχο να εξαλειφθεί πλήρως.
• Ένα ακόμα συστατικό που καλό είναι να ελέγχουμε είναι το πρόσθετο αλάτι/νάτριο, όπου, πάλι χωρίς αριθμητικό περιορισμό, θα πρέπει να αποφεύγεται.

Τέλος, το ενεργειακό περιεχόμενο του τροφίμου είναι αυτό που θα πρέπει να μας καθοδηγεί όταν δεν έχουμε το χρόνο να ελέγξουμε όλα τα παραπάνω. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, καλό είναι να κοιτάμε την κατανομή ανά μερίδα. Όσο περισσότερες είναι οι θερμίδες (kcal) ανά μερίδα, τόσο πιο πιθανό είναι το τρόφιμο αυτό να έχει περισσότερο λίπος, λιγότερες διαιτητικές ίνες και λιγότερο νερό. Φυσικά, δε συγκρίνουμε ανόμοια πράγματα, είναι λογικό πως ένα γιαούρτι και μία μπάρα δημητριακών έχουν τελείως διαφορετική σύσταση, μπορεί ωστόσο εν τέλει να έχουν τις ίδιες θερμίδες. Στο χέρι μας είναι πλέον να συγκρίνουμε συνολικά τη διατροφική τους αξία και να επιλέξουμε αυτό που είναι καλύτερο για εμάς.